Smient - Anas penelope

Man Smient, 10-12-2006 (Foto ? Ren? de Kleijn en George Pieterse)

E? van de soorten die 's winters prominent aanwezig zijn op de Vogelplas Starrevaart is de Smient. In augustus arriveren de eerste vogels uit de broedgebieden. De grootste aantallen zijn van oktober tot en met maart aanwezig. De aantallen lopen op tot boven de 4000 ex.. De Smient blijft daarmee onder de 1%-norm, die recentelijk is vastgesteld op 7500 ex.[9]. De aantallen zijn wel net zo groot als in de Meeslouwerpolder v?r de ontzanding. Dit is vooral opmerkelijk gezien het feit dat het oppervlakte van de Vogelplas bijna een factor 3 kleiner is dan van de plas in de toenmalige Meeslouwerpolder. Blijkbaar zijn eerder de omstandigheden in het foerageergebied, namelijk de omliggende polders, een beperkende factor dan de grootte van de plas. Bij vorst wijkt de Smient uit naar de zandwinplas in Vlietland die door de grote diepte niet snel dichtvriest. Normaal verblijven daar 's winters enkele honderden Smienten. Op 31-12-1992 echter, toen de Vogelplas geheel was dichtgevroren, werden 3.700 ex. geteld.

Net als de Kleine Zwaan komt de Smient alleen om op de Vogelplas te rusten. In tegenstelling tot de Kleine Zwaan echter is de Smient vooral overdag aanwezig. In de Meeslouwerpolder zijn in 1986 een tweetal dagtellingen uitgevoerd die dit illustreren, zie onderstaande figuur. De soort heeft dan ook meer dan de Kleine Zwaan last van recreatie, jacht, werkzaamheden, etc. die overdag in het gebied plaatsvinden. De verstoring op de Vogelplas lijkt echter niet negatief te werken op de aantallen vogels.

Figuur: Het aantal Smienten als functie van de tijd voor twee dagtellingen in de Meeslouwerpolder in 1986. [De figuur is met toestemming van W. ter Keurs overgenomen uit een doctoraalonderzoek [10] bij Milieubiologie, Rijksuniversiteit Leiden]

De Smient arriveert in de loop van de ochtend in het gebied. Aan het eind van de ochtend zijn de meeste Smienten gearriveerd. Kort na zonsondergang vertrekken de Smienten om in de omliggende polders te foerageren. In vergelijking met de dagmeting in 1986 lijkt het arriveren op de Vogelplas nog vroeger op de dag plaats te vinden. Opmerkelijk is dat de Smient in de Meeslouwerpolder van voor 1981 een ander dagritme had. In het 12-jarig verslag over Vlietland staat vermeld: "[...] grote groepen Smienten [...] die tegen het einde van de dag komen invallen. In de loop van de ochtend vertrekt het grootste gedeelte weer naar de foerageergebieden, [...]" [1]. Deze omkering van het dag- en nachtritme kan het gevolg zijn van de bejaging van de soort in de foerageergebieden [11].

Net als destijds in de Meeslouwerpolder, overzomert de Smient in klein aantal. In 1996 en 1997 voldeden de waarnemingen aan de SOVON-criteria voor een broedgeval. Echter broeden op de Vogelplas is tot nog toe niet met zekerheid vastgesteld. In de Meeslouwerpolder kwam de soort in 1982 tot en met 1985 wel tot broeden.

jaaroverzicht
'88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 Totaal Laatste 28-5 1-5 8-4 5-5 26-4 25-4 12-5 17-4 21-5 20-4 28-5 Eerste 24-8 3-9 31-8 1-9 9-9 1-9 18-9 10-9 1-9 31-8 24-8

grotere aantallen
21-12-1990 4000 ex. 12-2-1994 4700 ex. 18-1-1992 4100 ex. 15-10-1994 4000 ex. 24-11-1992 4100 ex. 14-1-1995 4400 ex. 3-11-1993 5000 ex. 15-11-1997 4500 ex. 16-11-1993 4100 ex.

Smienten rustend op het water, 5-1-2003

Smienten op het ijs, 16-12-2001 (Foto ? Roland Groenen)

Smient ruiend naar eclipsekleed, 5-6-2004

Smienten in de vlucht, 29-1-2006 (Foto ? Ren? de Kleijn)

Smient vliegt op, 26-11-2006 (Foto ? George Pieterse en Ren? de Kleijn)

Twee man Smient vechten om vrouw, 13-12-2006 (Foto ? Ren? de Kleijn)