Grutto

Grutto - Limosa limosa

Baltsende Grutto's in Leidschendammerhout, 5-4-2006 (Foto ? Sytze Jongma)

De polder waarin de Vogelplas Starrevaart is aangelegd was een rijk weidevogelgebied. Voor de aanleg van de eerste fase van de Vogelplas bedroeg het aantal broedvogels 27 paar. Met de aanleg van de eerste fase in 1988 ging grasland verloren, maar de Grutto was nog steeds een talrijke broedvogel in de percelen tussen de Vogelplas en de Kniplaan.

Territoria van de Grutto in 1990

Het aantal broedparen bedroeg in 1988 t/m 1990 14 tot 16, in de jaren daarna 6 tot 10. Deze terugval in aantal komt door de voorbereiding voor de uitbreiding van de Vogelplas op de percelen die al in beheer waren gekomen van de provincie Zuid-Holland. Door afgraving en verruiging van deze percelen nam het oppervlak aan geschikt broedterrein voor de Grutto af. Na voltooiing van de Vogelplas Starrevaart in 1995 is het gebied niet meer geschikt als broedgebied voor de Grutto.

Ook buiten de broedtijd is de Grutto op de Vogelplas Starrevaart te vinden. De Grutto arriveert doorgaans eind februari. Vooral in maart vormt zich een flinke slaapplaats. Deze bevond zich in 1988 in een slenk bij het informatiebord aan de Oostvlietweg. In latere jaren, toen deze plaats begroeid raakte, verzamelden de Grutto's zich langs de randen van de plas. Altijd werd geslapen op die gedeelten van het terrein die net onder water stonden.

In april daalt het aantal vogels op de slaapplaats totdat in mei het broedbestand over blijft. Al tijdens het broedseizoen, als in de wijde omgeving de eerste graspercelen zijn gemaaid, verschijnen alweer groepen Grutto's. Dit betreft waarschijnlijk vogels waarvan de nesten zijn uitgemaaid. Eind mei groeit dit aantal. In de Meeslouwerpolder trad deze groei in aantallen pas later in het voorjaar op. Wellicht is het in de loop der tijd steeds vroeger maaien van het grasland, soms al vroeg in april, daar de oorzaak van. In juni bereiken de aantallen op de slaapplaats een maximum. Na juni nemen de aantallen snel af. Vanaf augustus wordt de soort meestal nog slechts incidenteel gezien.

Aantal Grutto's op de slaapplaats in maart 2004 (zonsopgang: 7:07 uur)

In het voorjaar bestaat een deel van de doortrekkers uit IJslandse Grutto's, ssp. islandica. Het gaat om enkele tientallen tot soms meer dan 100 vogels. De vogels die in april nog komen slapen betreffen vrijwel uitsluitend IJslandse Grutto's. Sinds 2002 worden regelmatig van IJslandse Grutto's kleurringen afgelezen, zie het ringoverzicht.

De aantallen op de slaapplaats lopen in sommige jaren op tot boven de 1000 vogels. Dit is vergelijkbaar met de aantallen die op de slaapplaats in de Meeslouwerpolder werden gezien. Vergelijking met de 1%-norm, voor de Grutto bedraagt die 3500, leert dat het om een aanzienlijk aantal gaat.

In de grafiek over alle jaren valt op dat de Grutto niet ieder jaar in dezelfde aantallen van op de slaapplaats aanwezig is. Vlak na de voltooiing van de eerste fase, in 1988, waren vooral de aantallen in maart hoog. In de jaren erna lag het zwaartepunt in juni. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de omstandigheid dat de waterstand op de Vogelplas in de zomer lager is. Hierdoor is meer ondiep slik aanwezig is dan in het vroege voorjaar en is het gebied aantrekkelijker voor de Grutto.

Aantal Grutto's op de slaapplaats, 13 en 17-6-2002 (zonsondergang: 22:00 uur)

In de jaren na 1988 neemt, met het begroeid raken van de slikranden, het aantal Grutto's op de slaapplaats geleidelijk af. In 1992 t/m 1995 fungeert de Vogelplas niet meer als slaapplaats van belang. Na voltooiing van de Vogelplas in 1995 blijkt de slikplaat een goed alternatief te vormen, en ontstaat daar vooral in het vroege voorjaar een forse slaapplaats, met maximaal 1300 ex. op 22-3-1997.

jaaroverzicht
'88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 Totaal
Eerste 13-2 18-2 17-2 22-2 29-2 7-3 1-3 19-3 18-2 22-2 13-2
Laatste 17-9 15-8 24-8 14-7 8-8 21-8 18-9 5-8 20-10 20-9 20-10